NIJEDAN MUZEJ NIJE ANTIKOLONIJALAN SAM PO SEBI! Izložba nezavisne kustoskinje sve do kraja godine

Muzej afričke umetnosti, nastao inicijativom kolekcionara osnovne zbirke, Vede Zagorac i dr Zdravka Pečara, najavljen je u vreme otvaranja (1977), kao jedini antikolonijalni muzej u Evropi koji izlaže afričku umetnost. Razlog ovoj tvrdnji bila je pozicija koju je tadašnja Jugoslavija zauzimala u Pokretu nesvrstanih zemalja, ali i duboko komunističko i antikolonijalno ubeđenje samih inicijatora muzeja. Međutim, kako tvrdi autorka izložbe Ana Sladojević, „nijedan muzej nije antikolonijalan sam po sebi“.

Muzej afričke umetnosti – zbirka Vede i dr Zdravka Pečara, čiji nastanak je tesno spregnut sa idejama antikolonijalizma i nesvrstavanja, tokom decenija svog delovanja otvarao je mogućnost za muzejske reprezentacije koje bi bile drugačije od onih u zapadnim kolekcijama. Talas dekolonijalne kritike (tzv. dekolonizacija muzeja) i dalje aktuelan u brojnim svetskim muzejima, korespondira sa vrednostima na kojima je izgrađen upravo MAU, i bez obzira na distancu koju je ovaj muzej uspostavio prema kolonijalnoj praksi još na svojim počecima, i u ovom muzeju su postojale svest i potreba da se preispitaju određene ustaljene prakse i obrasci reprezentacije afričke umetnosti, koji u krajnjem vidu utiču na konstruisanje stereotipa o Africi, prisutnog i u našem društvu. Oslanjajući se na kartografske reprezentacije Afrike, novinske tekstove, fotografije, crteže, muzejske dokumente, natpise, rečenice i citate, izložba ukazuje na modele govora i pisanja koji su tokom vekova, a naročito u poslednjih sto godina, doprinosili direktno ili indirektno stvaranju slike o afričkim umetnostima.

 Izložba predstavlja i tri umetnička rada koji problematizuju samu instituciju muzeja, a posebno u kontekstu reprezentacije afričke umetnosti: instalaciju-triptih Ane Vujović „Nepoznati afrički umetnik“ (2019) koji referiše na brisanje afričkog autorstva, filmsko „čitanje“ MAU u radu Koštane Banović pod nazivom „Reading Museology“ (2017) koji u fokus stavlja (is)trajavanje ovog muzeja, i video-rad umetnice Katarine Zdjelar „Prema unutrašnjosti (Poslednji dan stalne postavke)“, snimljen tokom demontaže stalne postavke Kraljevskog muzeja centralne Afrike u Belgiji (2014).

U nedelju, 11. septembra u 11 časova održava se prvo autorsko vođenje kroz izložbu sa dr Anom Sladojević. Od oktobra pokrećemo i „Istraživački čas“, novi participativni program koji podrazumeva interakciju između kustosa, posetilaca i saradnika koji se bave aktuelnim temama dekolonizacije znanja, muzejskih reprezentacija afričke umetnosti, rase i rasizma, i dr.
Održavanje istoimene međunarodne konferencije pod nazivom „Antikolonijalni muzej“, predviđeno je od 20. do 22. oktobra, kada će se okupiti renomirani stručnjaci iz Afrike i Evrope koji deluju u domenu studija muzeja, muzejske reprezentacije, afričke umetnosti, institucionalne kritike, dekolonizacije, kao i muzejske prakse posvećene antikolonijalizmu i antirasizmu.