VIŠE OD 150 GODINA DOČEKUJE PUBLIKU: Narodno pozorište, odraz vrhunske kulture našeg grada
Velelepno zdanje kod Stambol kapije sazidano je na inicijativu kneza Mihaila Obrenovića, a nakon više pokušaja da se u prestonici oformi teatar, 1868. godine osnovano je Narodno pozorište u Beogradu.
Na uglu Vasine i Francuske ulice u Beogradu, na Trgu republike, nalazi se zgrada Narodnog pozorišta u kojoj se od druge polovine 19. veka održavaju predstave. Danas se na repertoaru nacionalnog teatra nalaze dramski komadi, opera i balet.
Sredinom 19. veka, tačnije od 1842. godine postojali su pokušaji da se osnuje stalni teatar u Beogradu. U ovom periodu Beograd počinje intenzivno da se razvija, a na kulturnom planu javlja se težnja za formiranjem profesionalnog pozorišta.
Narodno pozorište u Beogradu osnovano je 1868. godine, a u istom periodu Srpsko narodno pozorište iz Novog Sada gostovalo je u Beogradu, i održalo u neprilagođenim pozorišnim salama 64 predstave. Nakon jedne od ovih predstava, knez Mihailo Obrenović inicirao je gradnju zgrade Narodnog pozorišta uz saopštenje: „Sazidaću ja vama teatar za sebe pa ćete biti sasvim zadovoljni“.
22. novembra 1868 – održana je prva predstava „Đurađ Branković“ Karolja Obernjaka, u gostionici „Kod engleske kraljice“, koja je bila privremeni dom Narodnog pozorišta.
Za mesto gradnje odabran je nekadašnji turski plac kod Stambol kapije, a veruje se da je projektant zdanja bio arhitekta Aleksandar Bugarski.
„Posmrtna slava kneza Mihaila” Đorđa Maletića je prvi komad koji je izveden u novoj zgradi Narodnog pozorišta 1869. godine, čime je odato priznanje i zahvalnost knezu Mihailu.
Novoizgrađeni teatar podsećao je na Skalu Pjermarinija u Milanu, a zajedno sa Kapetan Mišinim zdanjem, zgrada Narodnog pozorišta bila je najveća palata u Srbiji.
U prvoj polovini 20. veka, u pozorišnoj zgradi na Trgu republike formiraju se i ansambli Opere i Baleta, a danas, vek i po od osnivanja teatra, postoji i Muzej Narodnog pozorišta u kom posetioci mogu saznati nešto više o istorijatu jedne od najznačajnijih kulturnih institucija u zemlji.
Prva predstava tek formiranog ansambla Opere Narodnog pozorišta, „Madam Baterflaj“ Đakoma Pučinija izvedena je 1920. godine. Tri godine kasnije, održana je prva predstava baletskog ansambla Narodnog pozorišta „Ščelkunčik (Rskalo / Krcko Oraščić)“ Petra Iliča Čajkovskog.
Danas se predstave izvode na Velikoj sceni i na sceni „Raša Plaović”, a Narodno pozorište je jedan od simbola Beograda koji svojoj publici nudi zavidan repertoar na kom su brojni dramski, operski i baletski komadi, kao i gostovanja drugih pozorišta iz zemlje i inostranstva.